Daha önceki yazımızda programlama dillerinin neler olduğundan bahsetmiştik. Şimdi ise bu programlama dillerini kullanarak yazılım geliştirebilmek için can yoldaşımız olacak IDE’lere değinelim. IDE (Integrated Development Environment) yani başka bir deyişle Tümleşik Geliştirme Ortamı olarak tanımlanır. Ancak her zaman olduğu gibi IDE Nedir? sorusuna yine kendi tanımımızı yapmak daha akılda kalıcı olur diye düşünmekteyim.
IDE Yazılımcının Çalışma Tezgahıdır.
Kısaca IDE’ler hızlı ve rahat kodlama yapabilmemiz için olmazsa olmaz yardımcı yazılımlardır. Ayrıca bazı programlama dilleri çalışmadan önce derlenmeye ihtiyaç duydukları için bir IDE kullanmadan bu dillerde çalışan bir program yazamazsınız.
Nasıl ki bir atölyede yapmak istediğiniz şeyin tam olabilmesi için bir çok araç gerece ihtiyaç varsa hızlı ve etkili yazılım geliştirmek için de işinizi kolaylaştıracak yardımcı yazılımlara ihtiyaç duyarsınız. İşte tam da bu ihtiyacı karşılayan bir çok IDE programı mevcuttur. Şimdi bunların başlıca faydalarını daha detaylı inceleyelim.
IDE’lerin en büyük faydası yazılan kodların çok daha anlaşılır bir şekilde ekranda göstermeleridir. Bu sayede binlerce satır kodla uğraşıyor olsanız bile kolaylıkla kodlar üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. Örnek olarak aşağıdaki iki farklı duruma bakalım.
Resim-2’de gördüğünüz gibi kodlar az da olsa ilk bakışta karmaşık gelebilir. Şimdi de Visual Studio adlı IDE’de aynı kodların görünümüne bakalım.
Resim-3’de görüldüğü üzere kodlar çok daha anlaşılır ve okunaklı bir hale gelmiş. Ayrıca satır sayılarının gösterimi, tagların içeriğinin açılıp kapanabilmesi gibi bir çok özellik de hızlı ve etkili biçimde kod yazmamızı kolaylaştırıyor.
Gelelim IDE’leri etkili kullandığımızda bize başka neler katabileceğine.
IDE’lerin Başlıca Faydaları
1- Hata Tespiti
Neredeyse tüm IDE yazılımları özelleştirildikleri dilin yapısı ve kurallarına (syntax) göre siz kod yazdıkça yanlış yazılan kısımları otomatik düzeltir ya da bunu size göstererek düzeltmeler önerir. Bazı IDE’ler birden fazla dili algılayıp bu şekilde kontrol edebilir. Böylelikle hızlı da yazsanız yanlış yaz(a)mamış olursunuz. Bazen bir “,” işaretinin bile yanlış yerde olmasından kaynaklı koskoca program çalışmaz olur. Bu durumda bu özelliğin ne kadar büyük bir nimet olduğunu yaşayanlar bilir 🙂
2- Otomatik Tamamlama
Yazılımcıların binlerce satır kodu tek tek tuşlara basarak yazdığını mı düşünüyorsunuz? Belki bir zamanlar öyleydi ama IDE’ler sağolsun artık değil. Çoğu geliştirme ortamında dilin syntax’ı önceden tanımlandığından kod satırlarını ve bloklarını bir iki tuşa basarak oluşturabilirsiniz. Bu size inanılmaz hız kazandırır. Tabi kısayollara biraz elinizin alışması lazım. 🙂
3- Kolay Erişim
Kod satırları arasında istediğiniz yere hızlıca gidebilmek uzun uzun scroll yapmaktan çok daha iyi bir çözüm. Elbette ki bunun birkaç farklı yolu mevcut. Ama bir tanesini burada görelim.
Bu listeyi uzattıkça uzatabiliriz. Ancak şimdilik bu üç özellik bile IDE’lerin ne kadar gerekli olduğu konusunda yeterince fikir vermiştir. Tabi ki bu anlatılanlar sadece işin kod yazma kısmı ile ilgiliydi. Yazılım geliştirmede yapılan diğer önemli işleri de (hata ayıklama, test, derleme, yayınlama vs.) bunlara eklersek bir IDE kullanmak kaçınılmaz oluyor.
Peki Hangi IDE’yi Kullanalım?
Geliştirme yaptığınız ortama ya da kullandığınız yazılım diline göre bu sorunun cevabı değişir. Genelde bir kaç alternatifiniz olur. Ancak bazı IDE’ler diğerlerine açık ara fark atarak öne çıkar. İşte onlardan bir kaçı.
1- IDE’lerin Şahı – Microsoft Visual Studio
C#, VB gibi dillerde ve ASP.NET, ASP:NET Core vb platformlarda geliştirme yapıyorsanız kullanacağınız tek IDE budur. Ancak saymakla bitmeyen özellikleri ile zaten başka bir şeye de ihtiyaç duymazsınız. Bana göre kendisi IDE Nedir? srousunun başlıca cevabıdır. Community sürümünü ücretsiz olarak indirebilirsiniz.
2- Yine Microsoft – Visual Studio Code
Hemen her dilde kodlama ve geliştirme yapabileceğiniz bir başka IDE de Visual Studio Code’dur. Aslında birinciliği ikisi paylaşır desem yeridir. Sakın beni Microsoft fanatiği falan sanmayın. 🙂 Ama Sezar’ın hakkını Sezar’a vermek gerekir. Özellikle JavaScript dilinde geliştirme yapıyorsanız vazgeçilmeziniz olacaktır. Tabi ki yine ücretsiz
3- PyCharm
Python dilinde geliştirme yapmak için tüm ihtiyaçlarınızı karşılayabilecek müthiş bir IDE’dir. Jetbrains firmasının geliştirmiş olduğu bir yazılımdır. Fazla söze gerek yok. Buradan ücretsiz olarak indirebilirsiniz.
4- Javacılar Buraya – IntelliJ IDEA
Java dilinde geliştirme yapacaksanız yine JetBrains firmasından IntelliJ IDEA sizin için yeter de artar. Onu da buradan indirebilirsiniz.
Tabi ki bu listeyi de epeyce uzatmak mümkün. Yazılım geliştirmede belirli bir seviyeye gelmiş olanlar “Şunu neden yazmadın?”, “Daha şu IDE’den haberin yok!” gibi düşünebilirler. Hatta sıralamada en üste kendi kullandıkları IDE’yi koyabilirler. Sonuçta bu sıralama kullandığınız IDE ile ne kadar bütünleşebildiğinize ve geliştirme yaparken ne kadar rahat ettiğinize bağlıdır. Bu konuda daha güncel bilgi almak için buraya göz atabilirsiniz.
Geldik bir konunun daha sonuna. IDE Nedir? sorusuna cevap bulduğumuza göre siz de kendinize en uygun IDE’yi kısa zaman içinde arayıp bulabilirsiniz. Hiç şüpheniz olmasın. Sonuçta artık ne aradığımızı gayet iyi biliyoruz. Daha sonraki yazılarımızda IDE’leri aktif olarak kullanıyor olacağız.
Selman bey,
Bu dunyaya yeni girecekler için cok acıklayıcı bir yazı kaleme almışsınız. Tesekkurler